سوره شعراءشعراء، بیست و ششمین سوره قرآن کریم می‌باشد. از آن به مناسبت در باب صلات سخن گفته‌اند. ۱ - فضیلت تلاوت سوره شعراءسوره شعراء از طواسین است که خواندن آنها در شب جمعه مستحب می‌باشد. ۲ - سبب نامگذاری سوره شعرادر چهار آیه آخر این سوره ، سخن از شاعران بیهوده گوی بی تعهد و بی عمل و نیز ستایشی از شاعران مؤمن و عامل و یادآوران خدا و پیروزمندان پس از ستمدیدگی به میان آمده است. این شیوه‌ای برای محتوا و جهت دادن به یک نهاد موجود در جامعه و استفاده از سنگر شعر در راه تعهد و ایمان است. سبب نام گذاری سوره به «شعراء» همین است. غرض از این سوره، تسلیت خاطر رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم است از این که قومش او را و قرآن نازل بر او را تکذیب کرده بودند و او آزرده شده بود و همین معنا از اولین آیه آن که می‌فرماید: تلک آیات الکتاب المبین بر می‌آید. آری کفار قریش یک بار او را مجنون خواندند، بار دیگر شاعر، و این آیات علاوه بر تسلیت خاطر آن جناب، مشرکین را تهدید می‌کند به سرنوشت اقوام گذشته و به این منظور چند داستان از اقوام انبیای گذشته یعنی موسی و ابراهیم و نوح و هود و صالح و لوط و شعیب علیه‌السّلام و سرنوشتی که با آن روبرو شدند و کیفری که در برابر تکذیب خود دیدند نقل کرده است تا آن جناب از تکذیب قوم خود دل سرد و غمناک نگردد و نیز قوم آن جناب از شنیدن سرگذشت اقوام گذشته عبرت بگیرند. ۳ - مکی یا مدنی بودن سوره مذکورو این سوره از سوره‌های پیشین (عتاق) مکی است، یعنی از آنهایی است که در اوایل بعثت نازل شده به شهادت آیه و انذر عشیرتک الاقربین که مشتمل بر ماموریت آن جناب در اول بعثت است و در این سوره واقع است. و چه بسا از قرار گرفتن آیه مزبور در این سوره و آیه فاصدع بما تؤمر در سوره حجر و مقایسه مضمون آن دو با یکدیگر تخمین زده شود که این سوره جلوتر از سوره حجر نازل شده است. مطلب دیگر اینکه، از سیاق همه آیات این سوره بر می‌آید که تمام آن مکی است، لیکن بعضی از مفسرین پنج آیه آخر آن را و بعضی دیگر تنها آیه ا و لم یکن لهم آیة ان یعلمه علماء بنی اسرائیل را استثنا کرده و گفته‌اند که این‌ها در مدینه نازل شده است. این سوره نیز مانند بیشتر سوره‌های مکی درباره توحید ، نبوت ، معاد ، بهشت و دوزخ مطالبی دارد و از سرگذشت موسی و دیگر انبیا سخن می‌گوید. [۳]
سخاوی، علی بن محمد، جمال القراء و کمال الاقراء، ج۱، ص۴۵۰.
[۴]
فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، بصائرذوی التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، ص۳۴۴.
[۶]
رامیار، محمود، تاریخ قرآن، ص۵۸۵.
[۱۱]
هاشم زاده هریسی، هاشم، شناخت سوره‌های قرآن، ص۲۷۰.
[۱۲]
جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، ج۱، ص۳۱۳-۳۱۵.
۴ - ویژگی‌های سوره شعراء۱. دارای ۲۲۷ آیه به عدد کوفی و شامی، ۲۲۶ آیه به عدد دیگر مکاتب تفسیری، ۱۲۹۷ یا ۱۲۷۷ کلمه و ۵۵۲۲ یا ۵۵۴۲ حرف است. ۲. در ترتیب نزول، چهل و هفتمین و در قرآن کریم بیست و ششمین سوره است. ۳. پس از سوره واقعه و پیش از سوره نمل در مکه نازل گردید؛ به جز آیات ۱۹۷ و ۲۲۴ تا آخر که مدنی‌اند. ۴. از سور مثانی و دقیقا نیم جزء قرآن است. ۵. گفته‌اند این سوره یک آیه منسوخ دارد. ۶. دوازدهمین سوره‌ای است که با حروف مقطعه آغاز می‌شود. ۵ - مطالب عمده سوره شعراء۱. شفقت خداوند برای پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم درباره عدم پذیرش اسلام از ناحیه مردم و اصلاح نشدن آنان؛ ۲. داستان پیامبران گذشته؛ مانند داستان موسی و هارون با بنی اسرائیل ، داستان حضرت نوح، حضرت صالح، حضرت لوط و سرنوشت اقوام آنان؛ ۳. بیان عظمت قرآن؛ ۴. سخنی درباره شاعران بی ایمان و هجوگو. ۶ - عناوین مرتبطاسامی سوره شعراء. ۷ - پانویس
۸ - منبعفرهنگ نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«سوره شعراء». فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۶۸۴. رده‌های این صفحه : سوره‌های قرآن
|